سکوت بنزینی دولت چه پیامی دارد؟ | سناریوهای پنهان پشت تکذیبهای پیدرپی
رویداد۲۴ | در هفتههای اخیر، بار دیگر موضوع تغییر قیمت بنزین به یکی از محورهای اصلی مباحث اقتصادی و سیاسی کشور تبدیل شده است. اظهارات پراکنده مسئولان دولتی و واکنشهای نمایندگان مجلس نشان میدهد که اگرچه تصمیم قطعی برای افزایش نرخ بنزین اتخاذ نشده، اما برنامههایی برای اصلاح نظام مصرف و عرضه سوخت در دستور کار دولت قرار دارد.
برنامه دولت؛ از کنترل مصرف تا اصلاح تدریجی ساختار
محمدجعفر قائمپناه، معاون اجرایی رئیسجمهور، پس از جلسه هیأت دولت تأکید کرد که «هنوز تصمیم قطعی برای افزایش قیمت بنزین گرفته نشده»، اما اگر اقدامی صورت گیرد، ابتدا از خودروها و کارتهای سوخت دولتی آغاز خواهد شد. او با اشاره به هزینه بالای یارانه پنهان سوخت گفت: «قیمت تمامشده هر لیتر بنزین برای دولت حدود ۳۴ هزار تومان است، اما به مردم با نرخ ۱۵۰۰ و ۳۰۰۰ تومان عرضه میشود.» قائمپناه همچنین از آزادسازی قیمت بنزین سوپر خبر داد و گفت احتمالاً این نوع بنزین «با قیمتی بالاتر از ۵۰ هزار تومان در هر لیتر» وارد بازار خواهد شد.
در عین حال، فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت، روز گذشته بهصراحت اعلام کرد که «قیمت بنزین سهمیهای افزایش نخواهد یافت». او گفت دولت هیچ قصدی برای تغییر نرخهای ۱۵۰۰ و ۳۰۰۰ تومانی ندارد، اما تأکید کرد که کشور روزانه چند میلیون دلار بنزین وارد میکند و برای ساماندهی منابع ارزی و بهبود معیشت، اقدامات ساختاری در حوزه سوخت ضروری است. به نظر میرسد دولت فعلاً مسیر اصلاح غیرمستقیم را در پیش گرفته است: مدیریت مصرف در نهادهای دولتی، آزادسازی تدریجی نرخ بنزین سوپر و عرضه آن در بورس انرژی.
امروز محمد نظیفی مدیرعامل بورس انرژی در مورد خبر پذیرش محصول دو شرکت عرضه کننده بنزین سوپر وارداتی در بورس انرژی، گفت: «بله از بین شرکتهای وارد کننده بنزین سوپر، دو شرکت درخواست پذیرش در بورس انرژی دادند و پذیرفته شدند که محموله خود را در بورس انرژی عرضه کنند.»
وی در مورد اینکه چه زمانی بنزین سوپر وارد بورس انرژی میشود، گفت: کمتر از دو هفته آینده انجام خواهد شد.
با وجود این برنامهها و سناریوها همه میدانند که این تاخیر در تغییر قیمت همیشگی نیست و نهایتا باید دولت دست به اصلاح نرخها بزند. بسیاری معتقدند افزایش قیمت بنزین در سال ۱۴۰۵ اجتنابناپذیر به نظر میرسد و تنها پرسش باقیمانده این است که دولت چگونه تصمیمش را اجرا خواهد کرد.
شواهد و اظهارات مقامات نشان میدهد دولت در آستانه اعلام تصمیم نهایی تحت فشار قابلتوجهی قرار دارد. تکذیبهای پی در پی مقامات دولت و اظهارات ضدو نقیض آنها به نوعی تائید وجود اختلاف نظر در این رابطه است.
واکنش مجلس؛ نگرانی از اجرای ناگهانی طرح
در مقابل، برخی نمایندگان مجلس نسبت به شایعات و اقدامات غیرشفاف در این زمینه ابراز نگرانی کردهاند. ابراهیم رضایی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، در صحن علنی مجلس گفت: «زمزمههایی مبنی بر گرانی بنزین شنیده میشود، اما مجلس در جریان آن نیست و نگران پیامدهای احتمالی این تصمیم هستیم.» او هشدار داد که نوع اجرای هرگونه تغییر در قیمت سوخت باید «با دقت بسیار بالا» انجام شود تا فجایع گذشته تکرار نشود.
در همین حال، رضا سپهوند، دبیر کمیسیون انرژی مجلس، نیز تأیید کرد که هیچ لایحهای از سوی دولت برای افزایش قیمت بنزین به مجلس ارسال نشده و بحثها صرفاً در سطح کارشناسی داخل دولت جریان دارد.
سناریوهای پیشرو؛ اصلاح تدریجی یا آزادسازی محدود
با کنار هم گذاشتن مواضع رسمی، چند سناریو برای آینده قیمت بنزین قابل تصور است:
۱. ثبات نرخ سهمیهای و آزادسازی تدریجی بنزین سوپر و غیرسهمیهای؛ سناریویی که دولت فعلاً بر آن تأکید دارد.
۲. تغییر شیوه توزیع یارانه بنزین و حرکت به سمت عدالت؛ اجرای طرح تفکیک مصرف دولتی و مردمی که در آن نهادهای دولتی موظف به پرداخت بهای واقعی سوخت خواهند شد؛ یکی از طرح های این سناریو است.
۳. سناریوی پرریسکتر که شامل تغییر در نظام سهمیهبندی یا سهنرخی شدن بنزین است؛ موضوعی که هنوز هیچ مقام رسمی آن را تأیید نکرده، اما در محافل کارشناسی مطرح است. در این سناریو دولت باید به دنبال تغییر الگوی مصرف باشد.
در مجموع، دولت تلاش دارد پیام روشنی بفرستد که افزایش قیمت بنزین سهمیهای در دستور کار نیست، اما از سوی دیگر، هیچ چارهای نیست و روند آزادسازی تدریجی و اصلاح ساختار یارانهای بهصورت آرام و مرحلهای باید در دستور کار قرار بگیرد. این در حالی است که مجلس با نگاهی محتاطانه، نسبت به نحوه اجرای احتمالی اصلاحات هشدار داده و خواستار اطلاعرسانی شفاف و پرهیز از تصمیمهای ناگهانی شده است.
قیمت گاز رو خیلی بالا بردن یه ماه دیگه صداش درمیاد 
